Zapewne każdy z Was słyszał o takiej przypadłości pojawiającej się u dzieciaków jaką jest ADHD. Zastanawiałaś się kiedyś co tak naprawdę kryje się pod tym skrótem i czy można jej zapobiec?
Zacznijmy od rozszyfrowania skrótu ADHD czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (z ang. attention-deficit hyperactivity disorder). Cechy charakterystyczne wyróżniające ten zespół to: brak uwagi w stopniu niewspółmiernym do wieku dziecka, nadmierna aktywność, impulsywność.

Częstość występowania ADHD to 1 na 200, cztery razy częściej dotyka chłopców niż dziewczynek.
Do objawów klinicznych ADHD należą: brak koncentracji (dziecko łatwo się rozprasza, często zmienia wykonywane czynności bez ukończenia żadnej z nich, ma trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach), nadmierna aktywność (wzmożona aktywność ruchowa charakteryzująca się uporczywą nerwowością i wierceniem, co zakłóca prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie), impulsywność (dzieci z tym zespołem są porywcze i nieprzewidywalne). Objawy te muszą pojawić się nie później niż w 7 roku życia i występować przynajmniej w dwóch środowiskach (dom, szkoła).  W sferze ruchowej u dziecka możemy zauważyć przede wszystkim wzmożone pobudzenie, nadpobudliwość psychoruchową, zachowanie niecelowe i zdezorganizowane, niemożność usiedzenia w spokoju, nadmierna ekspresja ruchowa (dziecko skacze, biega, kręci się), niepokój ruchowy w zakresie rąk, wykonywanie wielu ruchów w obrębie własnego ciała (obgryzanie paznokci, machanie nogami, poruszanie ramionami), chęć dominacji w grupie rówieśników, ciągły pośpiech.

Moje dziecko ma ADHD?!

Wiele dzieci zachowuje się w sposób przypominający objawami ADHD. Już w wieku przedszkolnym dzieci odznaczają się dużą aktywnością ruchową oraz emocjonalna zmiennością, wynikającą z naturalnej ciekawości otaczającego świata. Pamiętajmy, iż duża ruchliwość dziecka lub wybuchy emocjonalne mogą być elementem prawidłowego rozwoju naszego malca, który posiada tzw. „żywy temperament”. Zbyt szybkie zaszufladkowanie dziecka do grupy ADHDowców może spowodować poważne konsekwencje dla jego prawidłowego rozwoju np. nauczyciele mogą inaczej go traktować, stawiając mu mniejsze wymagania, bądź karcąc go za złe zachowania i słabe wyniki w nauce. Również rówieśnicy inaczej będą traktować dziecko z etykietką chorego, toteż droga mamo spokojnie z wyciąganiem pochopnych wniosków. Jeśli coś Cie niepokoi w zachowaniu Twojego dziecka, szukaj pomocy u profesjonalisty.

ADHD u niemowląt.

Musisz wiedzieć, że ADHD można rozpoznać dopiero we wczesnym dzieciństwie, jednak kilka zachowań bobasów można uznać za niepokojące sygnały nadpobudliwości ruchowej. Na ogół pierwszymi obserwatorami tych zaburzeń jesteście Wy drodzy rodzice. Jak rozpoznać objawy zapowiadające ADHD u Waszego bobasa?
Zdarza się, że dziecko nie potrafi uczyć się na własnych błędach np. podczas nauki samodzielnego chodzenia uderzając się w mebel, nie nauczy się potem omijać go. Maluch charakteryzuje się dużą ruchliwością, szybko raczkuje i chodzi, bezustannie rusza rączkami i nóżkami. Często pojawiają się dziwne tiki, jak i „żywa” mimika.
U takich pociech pojawiają się zazwyczaj trudności w zasypianiu, jak również kilkakrotnie w ciągu nocy bobas budzi się z krzykiem i płaczem, bez wyraźnych przyczyn (wykluczając kolkę i zaburzenia jelitowe). Zaburzenia snu mogą świadczyć o płytkim, niespokojnym śnie.
W zakresie rozwoju mowy może być on przyspieszony lub opóźniony. Dzieci są pobudzone emocjonalnie, szybko się denerwują. Szybko nudzą się zabawkami. U dzieci z symptomami ADHD można zaobserwować problemy z jedzeniem, a dokładniej trudności ze znalezieniem czasu na posiłek. Odruch ssania zdarza się być u nich osłabiony, często pojawiają się wymioty, biegunki. Występuje zbyt szybkie połykanie mleka z piersi wraz z powietrzem oraz ataki kolki spowodowane łapczywym jedzeniem.

Moje dziecko ma stwierdzone ADHD. Jak postępować?

1. Ze względu na dużą niecierpliwość dziecka, cel prowadzonego działania dziecka nie może być zbyt daleki.
2. Przyzwyczajaj dziecko do kończenia każdego rozpoczętego zadania.
3. Pomóż w nauce: czytaj swojemu dziecku ciekawe czytanki, w celu skontrolowania zapamiętanego tekstu niech dziecko opowie Ci je po przeczytaniu, odrabianie lekcji należy wykonywać o stałych porach, pamiętaj o zasadzie trzech R: rutyna, regularność, repetycja (powtarzanie).
4. Kontrola i obowiązkowość: nie daj się zdominować dziecku, zakres obowiązków dostosuj indywidualnie do możliwości i ograniczeń Twojego dziecka, musisz przygotować dziecko na przezwyciężanie trudności jakie pojawią się na jego drodze, w przypadku pojawienia się konfliktu między Wami – przedyskutuj go w atmosferze spokoju po uspokojeniu dziecka, unikaj agresji słownej i fizycznej, która pobudzając dziecko może doprowadzić do objawów nerwicowych tj. lęk, natręctwa, moczenie nocne, bądź obronnych tj. agresja, kłamstwa, arogancja.

Dzieci z ADHD są narażone na niższe osiągnięcia edukacyjne, zwiększającą się niechęć do szkoły i często przedwczesnego ukończenia szkoły. W terapii ADHD bardzo ważna jest współpraca i czynne zaangażowanie całej rodziny, szkoły, psychologa/pedagoga i lekarza. Zadania stawiane dziecku nie powinny zakłócać jego funkcjonowania i nie mogą być ponad jego siłę. Do metod niefarmakologicznych należą: psychoedukacja na temat choroby jaką jest ADHD, strategii radzenia sobie z objawami tego schorzenia oraz wzmacnianie pozytywnych doznań. Często należy zająć się współistniejącymi trudnościami szkolnymi tj. dysleksja czy dysgrafia. U dzieci z niską samooceną z towarzyszącymi objawami depresyjnymi i nerwicowymi niekiedy konieczna jest terapia indywidualna bądź grupowa.

Pamiętaj, że dziecko ze stwierdzonym ADHD, intelektualnie na ogół mieści się w normie, a najlepszą formą rozładowania nadmiaru energii u Twojej pociechy jest odpowiednie zaplanowanie mu dnia codziennego np. zabawy na placu zabaw, huśtanie się, malowanie, czytanie. Osoba z ADHD jest tak normalna, jak Ty czy ja.